ŁAŹNIA 1 2000 - NEGOCJATORZY SZTUKI. WOBEC RZECZYWISTOŚCI
21.01-19.03.2000
wystawa zbiorowa artystów polskich: Mirosław Bałka, C.U.K.T., Marta Deskur, Zuzanna Janin, Piotr Jaros, Grzegorz Klaman, Jarosław Kozłowski, Jarosław Modzelewski, Katarzyna Kozyra, Zofia Kulik, Zbigniew Libera, Józef Robakowski, Robert Rumas, Leon Tarasewicz, Alicja Żebrowska.
W dobiegającej kresu dekadzie lat 90. społeczno-polityczne transformacje i konieczności kulturowych weryfikacji zmieniły system odniesień kluczowych dla funkcjonowania kultury artystycznej. Jedno z najczęściej stawianych pytań dotyczyło pojęcia tożsamości,rozważanego zarówno w wymiarze indywidualnych doświadczeń jak i w ramach bardziej generalnych dyskusji na temat tożsamości kultury polskiej. Dystansując się od wszelkich prób rekonstruowania tożsamości, wystawa była próbą przyjrzenia się temu, co w relacjach pomiędzy sztuką i rzeczywistością mijającej dekady było przedmiotem artystycznych identyfikacji i dezidentyfikacji i jakiego rodzaju doświadczenia dochodzą do głosu w sztuce lat 90. Zaprezentowane prace kilkunastu polskich artystów, prowokowały pytanie nie o tożsamość ale o strategie i obszary negocjowaniatożsamości.
Kurator wystawy: Bożena Czubak
W dobiegającej kresu dekadzie lat 90. społeczno-polityczne transformacje i konieczności kulturowych weryfikacji zmieniły system odniesień kluczowych dla funkcjonowania kultury artystycznej. Jedno z najczęściej stawianych pytań dotyczyło pojęcia tożsamości,rozważanego zarówno w wymiarze indywidualnych doświadczeń jak i w ramach bardziej generalnych dyskusji na temat tożsamości kultury polskiej. Dystansując się od wszelkich prób rekonstruowania tożsamości, wystawa była próbą przyjrzenia się temu, co w relacjach pomiędzy sztuką i rzeczywistością mijającej dekady było przedmiotem artystycznych identyfikacji i dezidentyfikacji i jakiego rodzaju doświadczenia dochodzą do głosu w sztuce lat 90. Zaprezentowane prace kilkunastu polskich artystów, prowokowały pytanie nie o tożsamość ale o strategie i obszary negocjowaniatożsamości.
Kurator wystawy: Bożena Czubak
W dobiegającej kresu dekadzie lat 90. społeczno-polityczne transformacje i konieczności kulturowych weryfikacji zmieniły system odniesień kluczowych dla funkcjonowania kultury artystycznej.
Jedno z najczęściej stawianych pytań dotyczyło pojęcia tożsamości, rozważanego zarówno w jednostkowym, indywidualnym wymiarze jak i w ramach bardziej generalnych dyskusji na temat tożsamości kultury polskiej.
Jednakże, już sama retoryka pytania o tożsamość, zwłaszcza jego strategiczny sens podpowiadałby ostrożność w przywoływaniu kategorii tożsamości.Zatem, dystansując się od wszelkich prób rekonstruowania czy definiowania tożsamości, wystawa pt. "Negocjatorzy sztuki. Wobec rzeczywistości" jest raczej projektem spojrzenia na problematykę tożsamości w kontekście relacji pomiędzy sztuką i rzeczywistością lat 90.
Prezentując prace kilkunastu polskich artystów pragniemy zwrócić uwagę na wątki artystycznych identyfikacji i dezidentyfikacji w sztuce lat 90.,
na to, jakiego rodzaju doświadczenia znajdują wyraz w sztuce mijającej dekady, jakie są strategie i obszary negocjowania tożsamości. Usytuowanie się wobec własnej lokalności, jej tradycji i zarazem wobec globalnych procesów kulturowych, jest jednym z kluczowych pytań narzucających się w konfrontacji ze współczesną rzeczywistością kulturową.
Napięcia pomiędzy wartościami lokalnych tradycji i przyswajaniem rynkowych praw współczesnej, konsumpcyjnej kultury nie są jedynym źródłem dylematów.
Obecna dekada ujawnia również dwuznaczność technik społecznej konsolidacji, kryteriów kulturowej wspólnoty.
Pytając o sposoby negocjowania tożsamości w odniesieniu do kultury artystycznej, pytamy o usytuowanie tej kultury w ramach rzeczywistości.
Inaczej mówiąc, projekt wystawy wynika również z potrzeby włączenia głosów sztuki współczesnej do dyskusji na temat kulturowej, społecznej i politycznej rzeczywistości Polski lat 90.
[...]
Kultura konsumpcyjna, przedtem niedostępna, teraz bezkrytycznie przejmowana, sporadycznie tylko bywa przedmiotem kontrowersji, w przeciwieństwie do sztuki współczesnej, która w ostatnich latach parokrotnie rozbudziła ostre antagonizmy.
Cielesność, seksualność, choroba, śmierć ale również to, co akceptowalne w kulturze masowej; generalnie opór wywołuje to, co nie przystaje do projekcji na temat sztuki ufundowanych na wyobrażeniach o kulturze jako uniwersum wartości absolutnych.
Paradoksalnie, to nie cielesność czy seksualność jest tabu, ale mit kultury. Mit, w którym pobrzmiewają echa modernistycznej lekcji: uniwersalizacji partykularyzmów. Bo nie chodzi tu już o oczywisty konserwatyzm tak pojmowanej kultury, ale jej instrumentalizację jako obszaru identyfikacji. Tym bardziej w kontekście bieżącej rzeczywistości, kiedy religijny fundamentalizm i nacjonalizm trudno uznać za margines życia publicznego. Ale nawet poza tym kontekstem, w politycznych przetargach zawsze można sięgnąć po kulturowe uniwersum.
Kontekst lat 90. zdaje się zaznaczać w sztuce rosnącym udziałem ambiwalencji, zwłaszcza w sztuce szukającej poręczenia tożsamości w ciele, w jego fizyczności, w sztuce lokalizującej wiarygodność nie w uniwersalnych wartościach ale w realności cielesnego doświadczenia. Rzeczywistość kulturowa czy społeczna pozostaje raczej obszarem dezidentyfikacji.
[...] Przekraczanie, wymykanie się, gra ze standardami, niekiedy gra w standardy, to niektóre ze strategii negocjowania tożsamości
[...]
Bożena Czubak - fragment tekstu pt. "Wobec rzeczywistości"
[...]
Współczesność, a więc rzeczywistość lat dziewięćdziesiątych, zmusza do redefinicji miejsca jednostki wobec systemu, a tym samym do rewizji kolejnego elementu modernistycznej mitologii - uniwersalizmu. Dawne opozycje przebiegały według napięcia "my-oni". Artyści podejmujący dyskurs modernizmu mieli poczucie nie tylko formułowania oporu wobec komunistycznego modelu kultury, lecz też poczucie uniwersalnej, szerszej niż klasowa, czy narodowa wspólnoty. Modernizm nie różnicował sztuki według płci, rasy, pochodzenia. Sztuka była jedna. Nie wymagało to więc indywidualnych negocjacji, indywidualnego uzgadniania własnej pozycji: z uwagi na płeć, rasę, czy pochodzenie Praktycznie rzecz biorąc żadne negocjacje z otaczającą rzeczywistością nie były potrzebne; wystarczyła deklaracja. Teraz nie jest to możliwe. Upadek totalitarnego punktu odniesienia pociągnął za sobą pluralizację podmiotu i świadomość jego indywidualizacji. Mimo usilnych zabiegów niektórych polityków, zwłaszcza z prawej strony, posługujących się chrześcijańską i narodową retoryką, wiemy już dokładnie, że nasze interesy w ramach tak szeroko zakreślonych ram (jak naród, czy społeczeństwo) są bardzo zróżnicowane. Różnicuje je światopogląd, pozycja ekonomiczna, płeć, orientacja seksualna, wykształcenie, pochodzenie, etc. Obrazowo rzecz ujmując można powiedzieć, że społeczność transwestytów ma zupełnie inne interesy polityczne niż biskupi; ubodzy rolnicy tzw. ściany wschodniej czy też robotnicy zamykanych zakładów pracy negocjują inne warunki ekonomiczne, niż przedstawiciele warszawskiego Business Center Club; wykształcona elita różni się wizją kraju od parafialnego zaścianka starych ciotek, mających wszak niemało przedstawicielek (i przedstawicieli) w Sejmie RP; zasiadające tam kobiety szukają zupełnie odmiennych modeli życia i rozwiązań prawnych, niż mniej czy bardziej radykalne feministki. W sytuacji rozwiniętego społeczeństwa, a w konsekwencji jego znacznej dyferencjacji, modernistyczna mitologia uniwersalizmu przestaje być przydatnym narzędziem określania tożsamości; konieczna jest bardziej zróżnicowana, anarchistyczna lub liberalna postawa indywidualizowania płaszczyzny negocjacji własnej pozycji z otaczającym światem.
[...]
Piotr Piotrowski - fragment tekstu pt. "Sztuka według polityki"
Kurator wystawy: Bożena Czubak
Wydana w związku z wystawą publikacja pt. "Negocjatorzy sztuki. Wobec rzeczywistości" obejmuje teksty krytyczne dotyczące sztuki polskiej lat 90. (autorzy: Bożena Czubak, Ewa Mikina, Piotr Piotrowski) oraz rozmowy z artystami biorącymi udział w wystawie.
Katalog liczący 150 stron zawiera 39 ilustracji i angielskie tłumaczenia wszystkich tekstów.
Jedno z najczęściej stawianych pytań dotyczyło pojęcia tożsamości, rozważanego zarówno w jednostkowym, indywidualnym wymiarze jak i w ramach bardziej generalnych dyskusji na temat tożsamości kultury polskiej.
Jednakże, już sama retoryka pytania o tożsamość, zwłaszcza jego strategiczny sens podpowiadałby ostrożność w przywoływaniu kategorii tożsamości.Zatem, dystansując się od wszelkich prób rekonstruowania czy definiowania tożsamości, wystawa pt. "Negocjatorzy sztuki. Wobec rzeczywistości" jest raczej projektem spojrzenia na problematykę tożsamości w kontekście relacji pomiędzy sztuką i rzeczywistością lat 90.
Prezentując prace kilkunastu polskich artystów pragniemy zwrócić uwagę na wątki artystycznych identyfikacji i dezidentyfikacji w sztuce lat 90.,
na to, jakiego rodzaju doświadczenia znajdują wyraz w sztuce mijającej dekady, jakie są strategie i obszary negocjowania tożsamości. Usytuowanie się wobec własnej lokalności, jej tradycji i zarazem wobec globalnych procesów kulturowych, jest jednym z kluczowych pytań narzucających się w konfrontacji ze współczesną rzeczywistością kulturową.
Napięcia pomiędzy wartościami lokalnych tradycji i przyswajaniem rynkowych praw współczesnej, konsumpcyjnej kultury nie są jedynym źródłem dylematów.
Obecna dekada ujawnia również dwuznaczność technik społecznej konsolidacji, kryteriów kulturowej wspólnoty.
Pytając o sposoby negocjowania tożsamości w odniesieniu do kultury artystycznej, pytamy o usytuowanie tej kultury w ramach rzeczywistości.
Inaczej mówiąc, projekt wystawy wynika również z potrzeby włączenia głosów sztuki współczesnej do dyskusji na temat kulturowej, społecznej i politycznej rzeczywistości Polski lat 90.
[...]
Kultura konsumpcyjna, przedtem niedostępna, teraz bezkrytycznie przejmowana, sporadycznie tylko bywa przedmiotem kontrowersji, w przeciwieństwie do sztuki współczesnej, która w ostatnich latach parokrotnie rozbudziła ostre antagonizmy.
Cielesność, seksualność, choroba, śmierć ale również to, co akceptowalne w kulturze masowej; generalnie opór wywołuje to, co nie przystaje do projekcji na temat sztuki ufundowanych na wyobrażeniach o kulturze jako uniwersum wartości absolutnych.
Paradoksalnie, to nie cielesność czy seksualność jest tabu, ale mit kultury. Mit, w którym pobrzmiewają echa modernistycznej lekcji: uniwersalizacji partykularyzmów. Bo nie chodzi tu już o oczywisty konserwatyzm tak pojmowanej kultury, ale jej instrumentalizację jako obszaru identyfikacji. Tym bardziej w kontekście bieżącej rzeczywistości, kiedy religijny fundamentalizm i nacjonalizm trudno uznać za margines życia publicznego. Ale nawet poza tym kontekstem, w politycznych przetargach zawsze można sięgnąć po kulturowe uniwersum.
Kontekst lat 90. zdaje się zaznaczać w sztuce rosnącym udziałem ambiwalencji, zwłaszcza w sztuce szukającej poręczenia tożsamości w ciele, w jego fizyczności, w sztuce lokalizującej wiarygodność nie w uniwersalnych wartościach ale w realności cielesnego doświadczenia. Rzeczywistość kulturowa czy społeczna pozostaje raczej obszarem dezidentyfikacji.
[...] Przekraczanie, wymykanie się, gra ze standardami, niekiedy gra w standardy, to niektóre ze strategii negocjowania tożsamości
[...]
Bożena Czubak - fragment tekstu pt. "Wobec rzeczywistości"
[...]
Współczesność, a więc rzeczywistość lat dziewięćdziesiątych, zmusza do redefinicji miejsca jednostki wobec systemu, a tym samym do rewizji kolejnego elementu modernistycznej mitologii - uniwersalizmu. Dawne opozycje przebiegały według napięcia "my-oni". Artyści podejmujący dyskurs modernizmu mieli poczucie nie tylko formułowania oporu wobec komunistycznego modelu kultury, lecz też poczucie uniwersalnej, szerszej niż klasowa, czy narodowa wspólnoty. Modernizm nie różnicował sztuki według płci, rasy, pochodzenia. Sztuka była jedna. Nie wymagało to więc indywidualnych negocjacji, indywidualnego uzgadniania własnej pozycji: z uwagi na płeć, rasę, czy pochodzenie Praktycznie rzecz biorąc żadne negocjacje z otaczającą rzeczywistością nie były potrzebne; wystarczyła deklaracja. Teraz nie jest to możliwe. Upadek totalitarnego punktu odniesienia pociągnął za sobą pluralizację podmiotu i świadomość jego indywidualizacji. Mimo usilnych zabiegów niektórych polityków, zwłaszcza z prawej strony, posługujących się chrześcijańską i narodową retoryką, wiemy już dokładnie, że nasze interesy w ramach tak szeroko zakreślonych ram (jak naród, czy społeczeństwo) są bardzo zróżnicowane. Różnicuje je światopogląd, pozycja ekonomiczna, płeć, orientacja seksualna, wykształcenie, pochodzenie, etc. Obrazowo rzecz ujmując można powiedzieć, że społeczność transwestytów ma zupełnie inne interesy polityczne niż biskupi; ubodzy rolnicy tzw. ściany wschodniej czy też robotnicy zamykanych zakładów pracy negocjują inne warunki ekonomiczne, niż przedstawiciele warszawskiego Business Center Club; wykształcona elita różni się wizją kraju od parafialnego zaścianka starych ciotek, mających wszak niemało przedstawicielek (i przedstawicieli) w Sejmie RP; zasiadające tam kobiety szukają zupełnie odmiennych modeli życia i rozwiązań prawnych, niż mniej czy bardziej radykalne feministki. W sytuacji rozwiniętego społeczeństwa, a w konsekwencji jego znacznej dyferencjacji, modernistyczna mitologia uniwersalizmu przestaje być przydatnym narzędziem określania tożsamości; konieczna jest bardziej zróżnicowana, anarchistyczna lub liberalna postawa indywidualizowania płaszczyzny negocjacji własnej pozycji z otaczającym światem.
[...]
Piotr Piotrowski - fragment tekstu pt. "Sztuka według polityki"
Kurator wystawy: Bożena Czubak
Wydana w związku z wystawą publikacja pt. "Negocjatorzy sztuki. Wobec rzeczywistości" obejmuje teksty krytyczne dotyczące sztuki polskiej lat 90. (autorzy: Bożena Czubak, Ewa Mikina, Piotr Piotrowski) oraz rozmowy z artystami biorącymi udział w wystawie.
Katalog liczący 150 stron zawiera 39 ilustracji i angielskie tłumaczenia wszystkich tekstów.
BIP