07.11.2006

 

Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia jest animatorem nowego projektu artystycznego polegającego na stworzeniu kolekcji trwałych dzieł sztuki w przestrzeni miejskiej. Galeria Zewnętrzna Miasta Gdańska, bo tak zatytułowaliśmy zadanie, stanowić ma impuls do zmiany charakteru dzielnicy, w której jest zlokalizowana nasza instytucja. Kolekcja Galerii będzie tworzona przez lata, zaś realizowane dzieła wyłaniane w ramach regularnie ogłaszanych zamkniętych, międzynarodowych konkursów.

 

      

Co proponujemy:

Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia proponuje włączenie się w proces transformacji społecznej i architektonicznej Dolnego Miasta poprzez współdziałanie w zakresie wieloletniego planu rewitalizacyjnego. Wymaga to bliskiej współpracy z naukowcami, planistami, architektami a także politykami. Dolne Miasto jest doskonałym miejscem do rozpoczęcia szeroko pojętych działań artystycznych pod hasłem Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska. Teren tych działań obejmuje ulice od strony wschodniej za Zieloną Bramą: poprzez ul. Stągiewną, Szopy, Kamienną Groblę, Dobrą, zamykające od południa dzielnicę ulice: Reduta Wilk, Reduta Wyskok, Reduta Dzik, Chłodną oraz od północy skrzyżowanie ulicy Podwale Przedmiejskie z Łąkową, oraz ul. Dolną, Śluzę, Jaskółczą, Jałmużniczą, a także Toruńską - od strony południowej za oddzielającym go Podwalem Przedmiejskim.

Realizacja projektu na tym właśnie terenie, przy jednoczesnej rewitalizacji dzielnicy i poszczególnych jej ulic oraz znajdujących się tam zabytków jest szansą na stworzenie nowej oferty kulturowej, zarówno dla mieszkańców Trójmiasta jak i turystów. Szczególnie atrakcyjna jest możliwość przystosowania dawnych wodnych ciągów komunikacyjnych i terenów ich otaczających dla celów szeroko pojętej rekreacji, oferującej atrakcje kulturalne, wypoczynkowe, gastronomiczne, turystyczne etc.
Założenia miasta dotyczące otworzenia komunikacji wodnej dają wspaniałą szansę na wypracowanie wspólnego projektu, w którym dzieła realizowane w ramach Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska wzdłuż ulic biegnących równolegle do nabrzeży będą połączone z zakładanymi funkcjami.

Wszystkie te działania oparte na międzynarodowej współpracy i wykorzystaniu infrastrukturalnych funduszy unijnych mogą przynieść korzyści gospodarcze służące społeczeństwu i samemu miastu.

Na terenie Dolnego Miasta proponujemy stworzenie miejsc mogących służyć uatrakcyjnieniu dzielnicy. Współczesne realizacje artystyczne są w wielu wypadkach działaniami multimedialnymi, lecz także nie stroniącymi od tradycyjnych środków wyrazu. Naszym założeniem jest stworzenie obiektów nowoczesnych, trwale wpisujących się w krajobraz miasta, gdzie sztuka podejmuje bezpośredni ‘dialog’ z życiem.
Perspektywa takich działań to wieloletni proces rewitalizacji, wymagający finansowych i mentalnych redefinicji. Proces przez nas inicjowany powinien być podobnym do reakcji łańcuchowej; w dalszej perspektywie zainteresuje prywatnych inwestorów i umożliwi realizację wybitnych dzieł artystycznych.
Instytucje działające na terenie Dolnego Miasta, mianowicie: Akademia Muzyczna, Akademia Sztuk Pięknych, Muzeum Narodowe - mogą twórczo i aktywnie włączyć się w projekt Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska. W naszym przekonaniu wielopłaszczyznowa współpraca pomiędzy instytucjami przyczyni się do mentalnej rewitalizacji dzielnicy i jej poszczególnych ulic oraz znajdujących się tam zabytków. Przez takie działania można będzie stworzyć nową jakość oferty kulturalnej dla mieszkańców Trójmiasta jak i turystów.
Lokalizacja:

CSW „Łaźnia” proponuje rozbudowane działania artystyczne skupiające się na terenach:

    * dawnej promenady prowadzącej od Stągwi Mlecznych do skrzyżowania z ulicą Dolną (2006)

    * skrzyżowanie ulic Podwale Przedmiejskie i Łąkowej, przystanek tramwajowo-autobusowy wraz z przejściem podziemnym (2007 - 2008)*

    * przedłużenie dawnej promenady od ulicy Dolnej do ulicy Reduta Wilk ( ulice Kamienna Grobla, Dobra) (2008 - 2009)*

    * tereny obejmujące obszar pomiędzy Śródmieściem a Bastionami, w szczególności ulice Toruńska i Łąkowa , tereny pokolejowe oraz dawna zajezdnia tramwajowa (2009 - 2010)*


Działania artystyczne:

Wszystkie działania podjęte w ramach Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska prowadzić będą do powstania stałych elementów i jakości artystycznych w pejzażu dzielnicy poprzez:

    * zagospodarowanie przestrzeni stałymi elementami sztuki w postaci rzeźb, instalacji, instalacji dźwiękowych, świetlnych, projekcji wizualnych wykorzystujących postindustrialne sytuacje, malarstwa ściennego, założeń architektonicznych

    * stworzenie lokalnej rozgłośni radiowej (służącej promocji kultury, wydarzeń i informacji o dzielnicy Dolne Miasto)

    * wypoczynek i rekreację, tworzenie miejsc sprzyjających spotkaniom społeczności lokalnej oraz gości (organizowanie koncertów, wieczorów autorskich itp.)

    * refleksję historyczną i teraźniejszą na temat kondycji aglomeracji miejskiej (organizowanie spotkań, sympozjów o tematyce historycznej, nawiązującej do historii miasta i dzielnicy)

    * edukację dzieci i młodzieży (prowadzenie stałych warsztatów edukacyjnych w obrębie powstających dzieł sztuki, dotyczących zarówno sztuki współczesnej jak i ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego)


Trochę historii

Gdańsk jako miasto portowe żyjące i funkcjonujące dzięki dostępowi do morza poprzez rzeki i sieć kanałów, od wieków stwarzało i stwarza wielkie możliwości komunikacyjne, czemu sprzyjają uwarunkowania gospodarcze. Nie bez powodu miasto przez wieki opierało się bezpośrednim zewnętrznym ingerencjom politycznym, nie bez powodu budowało fortyfikacje. Gdańsk zawsze był miastem wielokulturowym, stanowiącym „Wrota Polski” , gdzie obok działań gospodarczych kwitła kultura. Przez wieki funkcjonowały tu obok siebie społeczności polska, niemiecka i żydowska, zaś potencjał obszaru przyciągał najlepszych artystów i architektów.

Dolne Miasto jako dzielnica Gdańska po raz pierwszy wzmiankowane jest w źródłach historycznych w 1626 r. jako Neu Stadt. Zasadniczy rozwój tej części miasta nastąpił w XIX w. oraz na początku XX w. Wtedy też otrzymało ono swój specyficzny charakter dzielnicy robotniczo – mieszczańskiej. Zostały wybudowane obiekty użyteczności publicznej tj. kościół Panny Maryi (1857), szpital (1853), łaźnia miejska (1908), a także fabryka broni (1856), fabryka tytoniu (1927), zakłady artyleryjskie (1873) jak i wiele mniejszych fabryk. Otworzono linię tramwajową kursującą od zajezdni przy ulicy Łąkowej aż do Wrzeszcza. Warunki „naturalne” zamknęły jednak możliwości rozwoju Dolnego Miasta i możliwości komunikacyjne dzielnicy: od zachodu i południa granice stanowiła Nowa Motława od wschodu pozostałości jeszcze XVII wiecznych fortyfikacji.
Powojenna historia Gdańska oraz wydarzenia społeczno-gospodarcze spowodowały przełożenie środków ciężkości w inne części miasta, powodując samoistną degradację rejonów przed wojną będących nowoczesnymi dzielnicami jak Dolne Miasto. Brak planu naprawy i zagospodarowania przestrzennego spowodował degradację wielu budynków. Dodatkowo budowa trasy warszawskiej zamknęła miasto od strony północnej, zlikwidowano linię tramwajową. Spowodowało to, iż te tereny kiedyś tętniące życiem stały się miejscami zdegradowanymi mentalnie i architektonicznie wymagają szeroko pojętej rewitalizacji. Dolne Miasto nie powróci do swej dawnej funkcji, ale powinno ją zmienić na wielu płaszczyznach życia społecznego przybierając nowy europejski charakter. Powinno stać się miejscem żywym, w którego krajobrazie znajdzie się sztuka współczesna odwołująca się do dobrze sprawdzonej tradycji wielokulturowości.

 

Autorzy koncepcji:

Jadwiga Charzyńska
Bronisław Małecki
Robert Rumas
Małgorzata Zwolicka

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA 2006 ROK:

    * Kwiecień 2006 – publikacja materiałów sympozjalnych. Sympozjum dotyczące problematyki działań artystycznych w przestrzeni publicznej, oraz ich aspektów estetycznych i społecznych odbyło się w październiku 2005 roku, jako wydarzenie towarzyszące wystawie projektów I edycji konkursu Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska. Publikacji znajdą się wykłady m.in. Mariette Dolle, Petera Herbstreuth, Marii Hussakowskiej, Piotra Lorensa, Piotra Krajewskiego, Haliny Taborskiej, Norberta Webera

    * Grudzień – spotkanie Jury w składzie

1. Enrico Lunghi, Dyrektor Artystyczny Galerii Casino Luxemburg, Luxemburg
2. Jacek Dominiczak, wykładowca Akademia Sztuk Pięknych, Gdańsk, Polska
3. Bettina Steinbrügge, kurator, Halle für Kunst, Lunneburg, Niemcy
4. Adam Budak, kurator Museum-Joanneum w Grazu, Austria
5. Sarah Glennie, Director, model::niland, The Mall Sligo, Irlandia
6. Norbert Weber, Dyrektor Artystyczny Port of Art, Urząd Miasta Kotka, Finlandia
7. Jadwiga Charzyńska Dyrektor CSW Łaźnia w Gdańsku, Polska

Jurorzy eksperci:
1. Maria Koprowska, architekt, Biuro Rozwoju Miasta Gdańska,
2. Grzegorz Sulikowski, architekt, Biuro Rozwoju Miasta Gdańska